ایرج خان حشمت پناه

زنگیانه

 مجله خبری علمی فرهنگی زنگیانه افتتاح شد

کلیک کنید

کلهر نظر

به نام خداوند جان و خرد

برای شرکت در نظرسنجی کلهری ها بر روی عکس کلیک کنید

دوستان کلهر

با سلام 

تمام کسانی که از  ایل کلهر هستند دوست و برادر ما نیز هستند پس هر کس وبلاگ یا سایتی درباره ایل کلهر دارد ما برای تبادل لینک آماده ایم 

معرفی تیره شیرگه(شیرزادی)از طایفه خالدی ایل کلهر

زیستگاه

طایفه شیرگه یا شیرزادی یکی از تیره های معتبر طوایف خالدی به شمار می آید زیستگاه آنها عبارت است از گیلانغرب و اسلام آباد و کرمانشاه و سرمست و روستاهای چشمه حاجگه(خیرویس)جعفری در گواور-شیرزادی در بین علیرضاوندی و صیدمحمدی-چشمه مورنه در حومه شهر گیلانغرب-قسمت شرقی روبروی پلیس راه-سراب گیلان یا سراب مورد(مورت)- سنگ کرمو میاندار- سرحال ویژنان- داربید ویژنان- شیرزادی چله- خیرویس چله

وجه تسمیه

نام این طایفه به شخص شیرگه یا شیرزاد میرسد که در دویست سال گذشته بنیان گذار این تیره بوده است.

سوابق تاریخی

بنا به گفته جناب شیرزاد خان شیرزادی و حسین اکبریان این تیره یکی از مطرح ترین تیره های طایفه خالدی بوده که با طوایف دیگر نسبتی ندارد اما از نظر سببی با علیرضاوندی و سایر تیره ها فامیل هستند واین یک امر طبیعی است. بنابه اطلاعات داده شده ریشه این مردم با علیرضاوندی از کرکوک عراق است که ابتدا به سرپل ذهاب می آیند و بنا به گفته پرویز باوندپور جد شیرگه و اعظم جد اعظمی ها از عراق به ایوان می آیند.

اما بنا به اطلاعات قبلی با توجه به جنگی که در ذهاب رخ داد که به احتمال قوی زمان شاه عباس کبیر یا نادر شاه افشار بوده به ایوان کوچ می کنند که گویا اتفاقی افتاده که دزد یه گله میزند و چوپان شیرگه کشته میشود ولذا به منطقه گیلانغرب و گواور کوچ میکنند و این اتفاق در 200 سال گذشته بوده است. آنچه در بررسی های سایر طوایف خالدی صورت گرفته روند سیر مهاجرت این طوایف با تجعیل و تاخیرهمان روند زمان صفویه بوده و این طایفه هم از(چنار،کنار و انار)هستند و به احتمال قوی از تیره کنار باشند. این تیره بیشتر با شهرت شیرزادی معروف است و شیرزادی هم مأخوذ از نام شیرگه یا شیرزاد جد این تیره گرفته شده است.

محل سکونت این تیره در زمستان ها ویژنان و پارومال و تابستان ها در منطقه گواور ساکن شدند و از این جهت زمین های کشاورزی بدست آوردند و کشاورزی را هم به شغل خود افزودند.این تیره کلا شیعه دوازده امامی هستند و به زبان کردی کلهری تکلم میکنند و در معادلات ملک الطوایفی در اواخر قاجار و اوایل پهلوی جزء مؤثرترین قشر طایفه خالدی حداقل در 200 سال گذشته تا کنون بوده و در حال حاضر نیز وجود مرد محترم و شریف شیرزاد خان شیرزادی برای حل مشکلات و خون بس نزاعهای محلی برایمنطقه گیلانغرب و ایل کلهر قابل احترام است.از مردان بزگ این طایفه می توان نام برد:عظیم خان شیرزادی و محمد رحیم خان شیرزادی و علی اکبر خان شیرزادی و شیرزاد خان شیرزادی و مهدی خان شیرزادی و فتاح خان شیرزادی و حاج مرتضی شیرزادی نماینده دو دوره دوم و پنجم مجلس شورای اسلامی.

روستاها

1.سرمست 2. روستاهای چشمه حاجگه(خیرویس)جعفری در گواور3.شیرزادی در بین علیرضاوندی و صیدمحمدی4.چشمه مورنه در حومه شهر گیلانغرب5.قسمت شرقی روبروی پلیس راه6.سراب گیلان یا سراب مورد(مورت)7. سنگ کرمو میاندار8. سرحال ویژنان9. داربید ویژنان10. شیرزادی چله 11.خیرویس چله

 علی اکبر خان شیرزادی

معرفی تیره رشید از طایفه خالدی ایل کلهر

رشید از طایفه خالدی ایل کلهر

تیره رشی یا رشیدپور یکی از تیره های اصیل طایفه خالدی کلهر میباشد. تیره رشی  از زمان تشکیل طایفه خالدی در دشت گیلان غرب ،با سیاست و رشادت توانست خود را به عنوان یکی از تیره های تاثیر گذار در دسته بندی های ایلی و طایفه ای در بین 34 تیره خالدی مطرح نماید.نیای اصلی این تیره دو برادر به نام های رشید و رحیم داشت فرزندان این دو برادر در قالب دو تخمه رحیم (گودرزی ها )و رشی (رشیدپورها) بعدها از بزرگان طایفه خالدی به حساب می آمدند که در اکثر امورات ایلی از مشورت آنها استفاده میشد . از آن میان میتوان به برجسته ترین فرد این خاندان یعنی میرزا درویش رشیدپور که خزانه دار و منشی مخصوص و مورد وثوق داودخان ایلخان کلهر بود اشاره کرد. در اشعاری که مربوط به جمع آوری قشون توسط داودخان برای نبرد با سالارالدوله قاجار از شاعری که احتمالا نقی خان آزاد باشد ، به جای مانده است در دعوت سران طوایف و ایلات متعدد منطقه در ذیل دعوت از  تیره رشی از بزرگان دیگری نیز نام برده میشود، چنین میخوانیم:

فرما وه دبیر دانای امیدی                      بنویس و شیران تخمه رشیدی

مای بگ و منصور، وینه و تهمتن          هر دو سپادار بکیشن قوشن

قباد ، خانبگ ،حمه رشیدپور                 درویش دبیر له عالم مشهور

 

بزرگان طایفه رشید با تعدادی از جوانان این تیره در نبرد اصلی داودخان در همراهی با سالارالدوله قاجاردر خردادماه سال 1291ه .ش شرکت  فعال داشتند که خاطراتی از رشادتهای آنها هنوز سینه به سینه باقی مانده است.تیره رشی طایفه خالدی کلهر بعد از مرگ داودخان در زمان سلیمان خان امیر اعظم کلهر هم در اکثر جلسات مشورتی ایلی شرکت فعال داشتند حتی پس از مرگ سلیمان خان در سال 1301 ه.ش علی آقا خان اعظمی نتوانست از ظرفیت این تیره به راحتی بگذرد و بزرگان تیره رشی را به جلسات دیوانی و ایلی خود دعوت میکرد و معروف است که علی آقا خان اعظمی ، به دلیل حسن شهرت بزرگان رشیدپور بسیار به آنها اعتماد داشت.

زیست بوم-

تیره رشید پورکه گروهی آنها را فرزندان یکی از 7 برادر خزلی میدانند که قبل از تشکیل طایفه خالدی از تیره های پراکنده منطقه، به دلایل سیاسی  به گیلانغرب آمده بودند ، توانستند با تصاحب زمین های کشاورزی مرغوبی در منطقه سراب مورد در دشت اصلی گیلانغرب از طریق کشاورزی به امرار معاش بپردازند . در فصل زمستان در گرمسیرات ایل کلهر و در بالادست تپه قلا گیلان زندگی میکردند که هماکنون هم جایگاه اصلی آنها است همچنین چون تعدادی از این تیره به دامداری مشغول بودند، مراتع منطقه پشت پلیه و نمک بان(خواگه) در اوایل استقرار در گیلانغرب به آنها تعلق داشت که اسناد آن هماکنون موجود است. رشیدپورها ، در تابستان به دلیل گرما به مناطق ییلاق (سردسیر) یعنی منطقه گواوور میرفتند در جایی که به نام همین تیره «چیا رشید» یا همان چغا رشید نامیده  شده است وهماکنون هم به همین مرسوم است زندگی میکردند.

تیره رشیدپور هماکنون از حدود 130 خانوار تشکیل شده است که بیشتر آنها در گیلانغرب به عنوان مرکز اصلی ایل کلهر به زندگی میپردازند.

از بزرگان تیره رشید خالدی میتوان به : میرزا درویش ، قباد بگ ، مای بگ ، حیدربگ ،  محمد ، خانبگ ، منصور ، کمر ، منوچهرخان اشاره کرد. که اکثرا از افراد مورد وثوق و مصلحان و بزرگان طایفه خالدی بودند.

خصیصه اصلی مردمان تیره رشید ، نیک نامی و حسن اعتماد دیگر طوایف و پرهیز از خیانت بوده است در جنگ آوری بزرگان رشیدپور زبانزد بودند و هیچگاه در نبردهای ایلی تا آخرین دقایق کوتاهی نمی کردند.

لازم بیادآوری است که دو تیره کرمی ها و جادریان ها از زمانهای دور با تیره رشیدپورها بر اساس پیمان نامه ای نانوشته تعهد برادری داشته و به عنوان یک واحد اجتماعی متحد عمل میکرده اند و هماکنون هم به دلیل پیوندهای سببی زیاد یک تیره متحد محسوب میشوند.

محمد خان رشیدپور/کمرخان گودرزی

معرفی تیره علیرضاوندی از طایفه خالدی ایل کلهر

زیستگاه

طایفه علیرضاوندی یکی از طوایف ایل خالدی و زیر مجموعه ایل بزرگ کلهر است این طایفه شامل بیش از 200 خانوار در اسلام آباد،200 خانوار در گیلانغرب ، 50 خانوار در کرمانشاه و 50 خانوار در سایر شهر های مرکزی و غیره میباشد.

وجه تسمیه

نام این طایفه از نام * علیرضا *بنیان گذار آن گرفته شده است.

سوابق تاریخی

برابر اطلاعاتی که مطلعین در اختیار ما گذاشته اند این طایفه از نظر ایلی تابعه خالدی است البته در بعضی از نظریه ها در کنار خالدی طایفه ای مستقل عنوان شده است اما از نظر نسبی از کلهر عراق آمده اند و معروف است به اسماعیل رومی که دو پسر به نام علیرضا و محمدرضا که از نظر جمعیت بزرگترین طایفه خالدی هستند و به دو تیره بزگ *علیرضاوندی*و*محمدرضاوندی*تقسیم شده اند.

عده ای عقیده دارند که علیرضاوندی ربطی به خالدی ندارد اما از نظر سببی با خالدی وصلت زیادی نموده اندو در این طایفه ذوب شده اندودر کنار خالدی در مسائل ایلی  مشارکت کرده اند.

علیرضا در همین منطقه گیلانغرب و ماهیدشت روستای بند بلوط و محمدرضا در ابتدای کفرآور پایین تر از صالگه و بین این روستا و کل کش قرار داشتند.

این مردم شیعه دوازده امامی هستند و به زبان کردی کلهری تکلم دارند.

روستاها

1. روستای علیرضاوندی 2.گراویان سفلی پایین تر از گیلانغرب 3. شیخ سرخ الدین 4.ترشگیبان 5. کله جوب علیا 6. کله جوب سفلی 7.کله جوب اسفندیاری 8.مودرازحسین 9.مرجان حاجیعلی یا دار توت صیادی 10.مرجان علیرضاوندی 11.میرمینگه علیا 12.میرمینگه سفلی 13.گرماب علیرضاوندی(محمدرضاوندی) 14.گاومخل

 

محمدخان اسفندیاری(محمد فاطمه) آخرین کلانتر تیره علیرضاوندی